Đối mặt với sự thật

Lời khuyên này xuất hiện trong vô số sách, khuôn khổ và chủ đề, qua nhiều thập kỷ. Khi một điều gì đó có tính nhất quán cao như vậy, thì đó hẳn là sự khôn ngoan.

Tránh né sự thật – Rào cản lớn nhất của sự phát triển

Từ cuộc sống cá nhân đến chiến lược kinh doanh, một trong những rào cản lớn nhất chính là:

“Sự thật thì đau lòng”. Vì vậy, chúng ta tránh né nó. Sự thật sẽ rất khó tìm nếu ta không chủ động tìm kiếm, mà thường thì ta không làm điều đó. Việc phủ nhận (khi có ý thức) và biện minh (khi vô thức) trở thành cơ chế hoạt động mặc định của con người. Chúng ta thường không nhận ra điều này, và chính điều đó tạo ra một rào cản vô hình nhưng cực kỳ to lớn.

Chúng ta không muốn thừa nhận mình sai thậm chí với chính bản thân mình. Chúng ta sợ những hậu quả có thể xảy ra khi sự thật được nói ra dù đó là sự phiền phức, nỗi đau hay thậm chí là ảnh hưởng tiêu cực đến sự nghiệp. Vì vậy, chúng ta lờ đi.

Một khi bạn nhận ra mô thức “tránh né sự thật”, bạn sẽ thấy nó xuất hiện ở khắp mọi nơi. Trong gần như mọi cuộc họp, luôn có ai đó nghĩ về một vấn đề nhưng không dám nói ra, dù mục đích của một cuộc họp là để chia sẻ và mổ xẻ những góc nhìn quan trọng. Trong mỗi cuộc thảo luận chiến lược, luôn có một “con quái vật trong phòng” mà chẳng ai muốn gọi tên, dù lẽ ra điều cốt lõi của chiến lược là phải xác định và tìm cách đối phó với những con quái vật đó. Các kế hoạch và chiến lược được viết ra thường chỉ toàn sự lạc quan và những số liệu đẹp, thay vì tập trung vào những thách thức đáng sợ để cùng nhau giải quyết.

Những ai vượt qua được rào cản này sẽ được đền đáp. Điều đó đã được chứng minh trong nhiều cuốn sách và khuôn khổ nổi tiếng. Khi bạn quan sát thực tế, bạn sẽ thấy nó vô cùng thú vị, bởi mỗi câu chuyện thành công đều hấp dẫn, và khi ghép tất cả lại với nhau, bạn sẽ nhìn thấy một quy luật chung.

Sự thẳng thắn triệt để

“Cứ ba từ lại chêm một từ ‘ukm’, nghe bạn ngu ngốc lắm đấy!” Đó không phải là phản hồi mà Kim Scott mong đợi sau bài thuyết trình trước các lãnh đạo cấp cao tại Google. Và người nói câu đó không ai khác chính là Sheryl Sandberg (trước khi bà gia nhập Facebook).

Kim Scott là một tác giả, nhà cố vấn và diễn giả nổi tiếng với cuốn sách Radical Candor (Thẳng thắn, nhưng tử tế). Cô từng giữ các vị trí lãnh đạo tại Google và Apple, nơi cô phát triển triết lý quản lý dựa trên sự trung thực, thẳng thắn nhưng đầy sự quan tâm. Scott cũng là đồng sáng lập của Radical Candor LLC, một công ty chuyên huấn luyện lãnh đạo và xây dựng văn hóa làm việc hiệu quả.

Sheryl Sandberg là một doanh nhân và nhà lãnh đạo công nghệ, nổi tiếng với vai trò Giám đốc điều hành (COO) của Facebook (nay là Meta) từ năm 2008 đến 2022. Trước đó, bà từng làm Phó chủ tịch Quản lý và vận hành tại Google. Sandberg cũng là tác giả của Lean In (Dấn thân), một cuốn sách truyền cảm hứng về vai trò của phụ nữ trong lãnh đạo và kinh doanh.

Scott biết rằng Sandberg không nghĩ cô ấy ngu ngốc. Do đó, rõ ràng phản hồi này không nhằm mục đích công kích, mà để giúp cô ấy tiến bộ. Sau này, Scott gọi đó là Radical Candor (Sự thẳng thắn triệt để) một dạng trung thực mang tính xây dựng, khác hoàn toàn với “sự hiếu chiến khó chịu” khi lời phê bình được đưa ra chỉ để hạ bệ người khác.

Và Scott thực sự biết ơn vì đã được “đối diện với sự thật.” Cô ấy tự hỏi:

Sự thật là một phép lịch sự. Ngược lại, né tránh sự thật ít nhất là thiếu tôn trọng, và tệ nhất là “hủy hoại” – theo thuật ngữ của Scott. Khi một nhà quản lý không dám đưa ra phản hồi cần thiết chỉ vì sợ làm tổn thương ai đó hoặc sợ bị coi là khắc nghiệt, họ đang thất bại trong vai trò của mình.

5 rào cản trong đội nhóm

Trong cuốn sách nổi tiếng về xây dựng đội nhóm hiệu suất cao, Five Dysfunctions of a Team của Patrick Lencioni, tác giả chỉ ra rằng một đội nhóm mạnh mẽ phải được xây dựng theo từng tầng, mỗi tầng cần phải được đảm bảo để tầng tiếp theo có thể hoạt động hiệu quả.

The Five Dysfunctions of a Team (sách tiếng Việt: “5 Điểm Chết Trong Teamwork”) là một cuốn sách nổi tiếng của tác giả Patrick Lencioni, xuất bản năm 2002. Cuốn sách khám phá những nguyên nhân chính dẫn đến sự thất bại của các đội nhóm và đề xuất các giải pháp để khắc phục. Lencioni trình bày năm “rào cản” chính mà các đội nhóm thường gặp phải:

1. Thiếu sự tin tưởng: Thành viên trong đội không dám bộc lộ điểm yếu hoặc sai lầm của mình, dẫn đến việc che giấu và thiếu minh bạch.
2. Sợ xung đột: Do thiếu tin tưởng, các thành viên tránh né các cuộc thảo luận căng thẳng hoặc tranh luận, dẫn đến việc không giải quyết được các vấn đề quan trọng.
3. Thiếu cam kết: Khi không có sự tranh luận và đóng góp ý kiến, các quyết định được đưa ra mà không có sự đồng thuận thực sự, khiến thành viên thiếu cam kết với mục tiêu chung.
4. Tránh né trách nhiệm: Thiếu cam kết dẫn đến việc các thành viên không muốn chịu trách nhiệm hoặc nhắc nhở nhau về hiệu suất và hành vi, gây ảnh hưởng đến chất lượng công việc.
5. Thiếu tập trung vào kết quả: Thay vì chú trọng đến mục tiêu chung của đội, các thành viên tập trung vào lợi ích cá nhân hoặc bộ phận, làm giảm hiệu quả tổng thể.

Cuốn sách được viết dưới dạng một câu chuyện ngụ ngôn về kinh doanh, giúp người đọc dễ dàng tiếp cận và áp dụng các nguyên tắc vào thực tế. “The Five Dysfunctions of a Team” đã trở thành tài liệu tham khảo quan trọng cho các nhà lãnh đạo và quản lý muốn xây dựng đội nhóm hiệu quả và đoàn kết.

Giống như Radical Candor (phản hồi kết hợp cả lời khen ngợi và lời chỉ trích) của Scott, một đội nhóm cần có sự tin tưởng trước, rồi mới có thể đối thoại cởi mở và thảo luận về những vấn đề thực sự quan trọng. Nếu không có đủ niềm tin để cùng nhau đối mặt với sự thật, đội nhóm đó sẽ không bao giờ đạt đến đỉnh cao.

Chiến lược tốt, chiến lược tệ

Trong cuốn sách Good Strategy, Bad Strategy, Richard Rumelt chỉ ra một trong những dấu hiệu rõ ràng của một chiến lược tồi là thất bại khi đối mặt với thách thức. Nếu bạn không thể xác định được vấn đề thực sự, bạn không thể đánh giá hay cải thiện chiến lược của mình.

Good Strategy, Bad Strategy là một cuốn sách của Richard Rumelt, xuất bản năm 2011, tập trung vào việc phân biệt giữa chiến lược hiệu quả và chiến lược kém hiệu quả. Rumelt nhấn mạnh rằng một chiến lược tốt phải xác định rõ thách thức cần vượt qua và đề ra phương pháp tiếp cận cụ thể để giải quyết nó. Ông chỉ ra rằng nhiều tổ chức mắc phải “chiến lược tồi” khi họ nhầm lẫn giữa mục tiêu và chiến lược, sử dụng ngôn từ mơ hồ hoặc không đối mặt trực tiếp với các vấn đề cốt lõi. Cuốn sách cũng giới thiệu “hạt nhân” của một chiến lược tốt, bao gồm:

1. Chẩn đoán: Xác định bản chất của thách thức.
2. Chính sách hướng dẫn: Đề ra phương pháp tổng thể để đối phó với thách thức.
3. Hành động phối hợp: Thực hiện các hành động nhất quán để triển khai chính sách.

Thông qua việc phân tích các ví dụ từ kinh doanh, quân sự và các lĩnh vực khác, Rumelt cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách xây dựng và thực hiện chiến lược hiệu quả.

Đôi khi, nói ra sự thật là điều đáng sợ, ví dụ: “Thị trường của chúng ta đang thu hẹp lại”. Nhưng nếu đó là sự thật mà bạn né tránh, không viết ra rõ ràng, không thách thức công ty tìm ra giải pháp thay thế, không xây dựng một chiến lược trực diện tấn công vấn đề đó, thì hậu quả sẽ là sự thất bại.

Đối mặt với sự thật, hoặc bị sự thật hủy diệt

Jim Collins, trong Good to Great, kể lại câu chuyện về hai chuỗi siêu thị Kroger và A&P. Trong khi A&P từ chối chấp nhận rằng thị trường đang thay đổi, Kroger đã dám đối diện với thực tế và thay đổi toàn bộ hệ thống của mình để trở thành một chuỗi siêu thị hiện đại. Kết quả? Kroger bứt phá mạnh mẽ, còn A&P thì lụn bại.

Từ Tốt Đến Vĩ Đại (Good to Great) là một cuốn sách quản trị kinh doanh nổi tiếng của tác giả Jim Collins, xuất bản năm 2001. Cuốn sách trình bày kết quả nghiên cứu kéo dài 5 năm, trong đó Collins và nhóm của ông phân tích các công ty đã chuyển mình từ hoạt động trung bình lên xuất sắc, nhằm xác định những yếu tố chung dẫn đến sự chuyển đổi này.

Collins mô tả một cách sinh động rằng A&P biết thị trường đang thay đổi, nhưng họ chọn cách lờ đi. Ngược lại, Kroger nhìn thẳng vào sự thật và quyết định xoay trục toàn bộ công ty.

Kết quả là, A&P thất bại. Kroger thành công. Sự khác biệt duy nhất? Dám đối diện với sự thật.

Khi sự thật khó chấp nhận, chúng ta né tránh

Tránh né sự thật có thể dẫn đến hậu quả khôn lường, nhưng tại sao chúng ta vẫn làm vậy? Bởi vì nó khó.

Tương tự như ăn kiêng, tập thể dục, đưa ra lời khuyên trung thực hay duy trì các mối quan hệ – đối mặt với sự thật là một việc khó khăn. Khó để thừa nhận rằng ngành của mình đang thay đổi. Khó để đứng trước công ty và nói ra điều đó. Khó để từ chối một khách hàng khi ta cần tiền. Khó để đưa ra quyết định chiến lược lớn, vì “nhỡ mình sai thì sao?”

Nhưng đó chỉ là lời biện hộ. Không phải lý do chính đáng.

Kết luận

Đó là câu nói của Jean-Baptiste le Rond d’Alembert khích lệ những người tiên phong trong lĩnh vực toán vi tích phân, dù khi đó vẫn còn hàng trăm năm nữa mới có được những chứng minh chặt chẽ về tính hợp lý của nó.

Jean le Rond d’Alembert là một nhà toán học, nhà vật lý, nhà cơ học, triết gia người Pháp. Ông là người đồng chủ biên và xuất bản cùng với Denis Diderot cuốn từ điển Encyclopédie. Phương pháp giải phương trình sóng của d’Alembert được đặt theo tên ông.

Trong hành trình khởi nghiệp, “né tránh sự thật” có thể là rào cản lớn nhất khiến bạn và startup của bạn thất bại. Dù sự thật đôi khi khó chấp nhận, nhưng đối mặt với nó là cách duy nhất để đưa ra quyết định đúng đắn, xây dựng chiến lược vững chắc và tạo ra đột phá. Từ việc nhận phản hồi trung thực, nhìn thẳng vào điểm yếu của sản phẩm, đến việc dũng cảm thay đổi khi thị trường biến động – mọi bước tiến vĩ đại đều bắt đầu từ việc dám đối diện thực tế.

Hãy can đảm nhìn nhận sự thật. Chính điều đó sẽ giúp bạn tiến xa hơn trên con đường khởi nghiệp.

Lưu ý: Bài viết được dịch với sự hỗ trợ từ ChatGPT và tinh chỉnh văn phong từ ngữ từ KDigital, bổ sung thêm các chú thích để nội dung sát nghĩa, tự nhiên và dễ hiểu nhất! Xưng hô trong bài viết ám chỉ đến tác giả của bài viết gốc Jason Cohen.

Source: https://longform.asmartbear.com/failure-to-face-the-truth/