La bàn cho bạn biết đâu là hướng bắc, nhưng không cho bạn biết liệu bạn có nên đi về hướng bắc hay không. Vậy đâu là bản đồ dẫn đến thành công của một startup?
Gần đây, một người bạn tâm sự với tôi rằng anh ấy không thích Lean Startup, anh ấy hỏi tôi liệu điều đó có ổn không? Hay điều đó có nghĩa là anh ấy không phù hợp để xây dựng một startup?
Lean Startup là một phương pháp khởi nghiệp do Eric Ries phát triển, nhấn mạnh vào việc xây dựng sản phẩm nhanh chóng, kiểm chứng ý tưởng bằng dữ liệu thực tế, và điều chỉnh dựa trên phản hồi của khách hàng thay vì lên kế hoạch dài hạn không chắc chắn.
Mô hình này xoay quanh ba nguyên tắc chính:
- Xây dựng – Đo lường – Học hỏi (Build – Measure – Learn): Phát triển sản phẩm nhanh chóng, thử nghiệm và cải tiến liên tục.
- MVP (Minimum Viable Product – Sản phẩm khả dụng tối thiểu): Ra mắt phiên bản đơn giản nhất của sản phẩm để kiểm tra nhu cầu thị trường trước khi đầu tư lớn.
- Pivot (Chuyển hướng) hoặc Persevere (Kiên trì): Nếu ý tưởng không hiệu quả, hãy thay đổi chiến lược; nếu có tiềm năng, tiếp tục phát triển.
Nhà sáng lập thường biện hộ cho mọi quyết định của mình bằng cách nói “37signals cũng làm vậy” ngay cả khi anh ta không thể giải thích lý do, không biết tại sao nó phù hợp với tình huống của mình, hoặc thậm chí 37signals có thực sự làm điều đó khi họ còn ở quy mô nhỏ như anh ta hay không.
37signals là một công ty phần mềm nổi tiếng chuyên về các công cụ quản lý dự án và cộng tác trực tuyến. Họ được biết đến với việc phát triển Basecamp, một trong những nền tảng quản lý dự án phổ biến nhất, cùng với các sản phẩm khác như HEY (dịch vụ email) và trước đây là Ruby on Rails (một framework lập trình web mạnh mẽ mà họ tạo ra và mở mã nguồn).
Một số điểm nổi bật về 37signals/Basecamp:
- Triết lý tối giản: Họ tin vào việc tạo ra phần mềm đơn giản, dễ sử dụng, tập trung vào những gì thực sự cần thiết.
- Tư duy phản biện về startup: Đồng sáng lập Jason Fried và David Heinemeier Hansson (DHH) đã viết nhiều cuốn sách như Rework, It Doesn’t Have to Be Crazy at Work, trong đó họ thách thức các quan niệm phổ biến về cách vận hành startup.
- Không theo mô hình tăng trưởng bằng mọi giá: Họ không tìm kiếm vốn đầu tư từ bên ngoài và tập trung vào xây dựng một doanh nghiệp bền vững, có lợi nhuận.
37signals đổi tên thành Basecamp vào năm 2014 để tập trung vào sản phẩm chính của họ. Tuy nhiên, năm 2022, họ quyết định khôi phục lại cái tên 37signals để phản ánh việc mở rộng sang nhiều sản phẩm khác, không chỉ Basecamp.
Một doanh nghiệp khoe khoang về những sai lầm họ đã mắc phải, những bài học họ đã học được. Nhưng những bài học đó chưa mang lại bước tiến nào. Đã đến lúc từ bỏ, hay sự hiểu biết và tự nhìn nhận này sẽ giúp họ tăng trưởng vượt bậc? CEO cần phải trả lời được câu hỏi này bởi vì:
Thật dễ nhầm lẫn giữa triết lý và giáo điều, giữa suy tư và mệnh lệnh.
Một chiếc la bàn không phải là một tấm bản đồ. Một chiếc la bàn cho bạn biết đâu là hướng bắc, nhưng không cho bạn biết liệu bạn có nên đi về hướng bắc hay không.
Trong thế giới startup, không có bản đồ – ngay cả khi có người (bao gồm cả tôi) từng nói rằng có. Một vài ví dụ mà bạn có thể bắt gặp ở bất cứ thị trường cạnh tranh nào:
- Cứ mỗi startup thu hút được 300 khách hàng từ bài báo ra mắt trên TechCrunch thì lại có một startup khác chẳng có nổi một khách hàng nào
- Cứ mỗi startup xây dựng lòng trung thành trên Twitter thì lại có một startup khác tăng trưởng 20% doanh thu hàng tháng mà thậm chí chưa từng đăng ký tài khoản Twitter
- Cứ mỗi startup cho rằng thành công của họ đến từ thiết kế xuất sắc thì lại có một startup thành công khác chưa bao giờ thuê một nhà thiết kế (và điều đó thể hiện rất rõ).
Vấn đề của những “quy tắc” trong startup bên cạnh sự thiên lệch từ những kẻ sống sót, là bản chất của chúng: những startup thành công đều là những trường hợp ngoại lệ. Thống kê cho thấy xu hướng, nhưng xu hướng không thể dự đoán được những ngoại lệ.
Vậy điều gì có thể dự đoán một ngoại lệ? Không có gì cả. Một startup thành công ban đầu trông rất giống một startup thất bại. Thống kê không thể được dùng để xác định kết quả của một trường hợp cá nhân (không chỉ trong startup, mà ở bất cứ lĩnh vực nào).
Đừng nhầm lẫn những giáo điều hay khuôn khổ startup với các quy luật. Bạn phải tự tìm ra con đường của chính mình, sử dụng tất cả lời khuyên về startup như những tia lửa khơi nguồn cảm hứng, như một cửa hàng kẹo nơi mỗi món đều có giá trị riêng nhưng bạn phải tự chọn thứ phù hợp để cho vào giỏ hàng của mình. Hãy quyết định điều gì giúp bạn trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.
Không có bản đồ nhưng không sao cả. Hãy cứ tiếp tục tiến về phía trước.
Lưu ý: Bài viết được dịch với sự hỗ trợ từ ChatGPT và tinh chỉnh văn phong từ ngữ từ KDigital, bổ sung thêm các chú thích để nội dung sát nghĩa, tự nhiên và dễ hiểu nhất! Xưng hô trong bài viết ám chỉ đến tác giả của bài viết gốc Jason Cohen.
